Özel güvenlik güvenlik soruşturması ne kadar sürer

Bu yazımızda güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması nedir, kim tarafından yapılır, ne kadar sürer, güvenlik soruşturmasında nelere bakılır, gibi başlıklar üzerinde durulacaktır.

Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması hukuk hayatımıza 1994 yılında girmiştir.

Bu konuda ilk Yasa 4045 sayılı Güvenlik Soruşturması, “Bazı Nedenlerle Görevlerine Son Verilen Kamu Personeli İle Kamu Görevine Alınmayanların Haklarının Geri Verilmesine Ve 1402 Numaralı Sıkıyönetim Kanununda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun” idi.

Ancak bu Kanun yürürlükten kaldırılmış ve 17 Nisan 2021 tarihinde yürürlüğe giren 7315 sayılı Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu yasal dayanak haline gelmiştir.

Yeni güvenlik soruşturması kanunun kapsamı, kimlere uygulanacağı hakkında Yeni Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu Kapsamı Nedir? Geriye Yürür Mü?   başlıklı makalemizi inceleyebilirsiniz.

Ayrıca Yeni Kanuna göre Cumhurbaşkanı tarafından yeni bir Yönetmelik düzenlenecektir.

Ancak yeni Yönetmelik çıkana kadar daha önce  çıkarılan “Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yönetmeliği“  uygulanacaktır. Aslında bütün süreç ve kurallar, bahse konu yönetmeliktedüzenlenmiştir.

Güvenlik soruşturması nedir?

“Güvenlik soruşturması, arşiv araştırmasındaki hususlara ilave olarak kişinin;

1-Görevin gerektirdiği niteliklerle ilgili kolluk kuvvetleri ve istihbarat ünitelerindeki olgusal verilerinin,

2-Yabancı devlet kurumları ve yabancılarla ilişiğinin,

3-Terör örgütleri veya suç işlemek amacıyla kurulan örgütlerle eylem birliği, irtibat ve iltisak içinde olup olmadığının,

mevcut kayıtlardan ve kişinin görevine yansıyacak hususların denetime elverişli olacak yöntemlerle yerinden araştırılmak suretiyle tespit edilmesidir.”

Gizlilik dereceli birimler ile Genelkurmay Başkanlığı, Milli Savunma Bakanlığı, jandarma, emniyet, sahil güvenlik ve istihbarat teşkilatlarında çalıştırılacak kamu personeli ve ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde çalışacak personel hakkında güvenlik soruşturması yapılması zorunludur.

Kamu personeli güvenlik soruşturması, 15 Temmuzdan sonra kamuda istihdam şartlarından biri haline gelmiştir. Her ne kadar Anayasa Mahkemesi buna dair yasa maddelerini iptal etmişse de, Yeni güvenlik soruşturması kanununa göre bu işlemler yapılacaktır.

Devlet kamuda personel alımında güvenlik soruşturması olumlu olan kişileri istihdam etmek istemektedir.

Kamuda istihdam edilmesi planlanan başvuru sahiplerinden güvenlik açısından sakıncalı görülen kişilerin, kamuda çalışmasını engellenmektedir. Ancak bu yapılırken mutlaka hukukun sınırları içinde kalınmalıdır.

Arşiv Araştırması Nedir?

“Arşiv araştırması;

1- Kişinin adli sicil kaydının,

2-Kişinin kolluk kuvvetleri tarafından hâlen aranıp aranmadığının,

3-Kişi hakkında herhangi bir tahdit olup olmadığının,

4-Kişi hakkında kesinleşmiş mahkeme kararları ve 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 171 inci maddesinin beşinci ve 231 inci maddesinin onüçüncü fıkraları kapsamında alınan kararlar ile kişi hakkında devam eden veya sonuçlanmış olan soruşturma ya da kovuşturmalar kapsamındaki olguların,

5-Hakkında kamu görevinden çıkarılma ya da kesinleşmiş memurluktan çıkarma cezası olup olmadığının,

mevcut kayıtlardan tespit edilmesidir.”

Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının tanımlarına bakıldığında güvenlik soruşturmasının daha geniş kapsamlı olduğu görülmektedir.

Kimlere güvenlik soruşturması ve kimlere arşiv araştırması yapılacağı Kanunun 3. maddesinde açıkça belirtilmektedir.

Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırmasını Hangi Kurum (Makam) Yapar?

Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması, Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü ve mahalli mülki idare amirlikleri tarafından yapılır.

Buna göre güvenlik soruşturması MİT görevlileri, polis, jandarma ve valilik ya da kaymakamlıklarca yapılmaktadır.

Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT), güvenlik soruşturmasını Cumhurbaşkanının talebi üzerine yapar.

Aşağıda belirtilen kişiler bakımından Cumhurbaşkanının talebiyle MİT güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapar.

• Üst Kademe Kamu Yöneticileri (3 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinde Belirtilen Kişiler)
• Kamu kurum ve kuruluşlarınca yurtdışı teşkilatında görevlendirilecek diğer personel
• Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığında çalışan veya çalışacak olan personel

Emniyet Genel Müdürlüğü, Valilik ve Kaymakamlıklar, yukarıda sayılanlar dışındaki kişiler hakkında güvenlik soruşturması veya arşiv araştırmasını ilgili kurumun talebi üzerine yapar.

Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırmasında Nelere Bakılır?

Güvenlik soruşturmasında nelere bakıldığı ve nelerin dikkate alındığı Kanunda sayılarak belirtilmektedir. Buna göre;

• Kişinin adli sicil kaydına,
• Kişinin kolluk kuvvetleri tarafından hâlen aranıp aranmadığına,
• Kişi hakkında herhangi bir tahdit olup olmadığına,
• Görevin gerektirdiği niteliklerle ilgili kolluk kuvvetleri ve istihbarat ünitelerindeki olgusal verilerine,
• Yabancı devlet kurumları ve yabancılarla ilişiğine,
• Terör örgütleri veya suç işlemek amacıyla kurulan örgütlerle eylem birliği, irtibat ve iltisak içinde olup olmadığına,

Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Ne Kadar Sürer?

Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılması taleplerinin ilgili makama ulaşmasından itibaren;

Arşiv araştırması sonuçları en geç 30 iş günü,

Güvenlik soruşturması sonuçları en geç 60 iş günü içinde cevaplandırılır.

Bu süreler, alım yapan kurumun talebinin güvenlik soruşturması yapan kuruma ulaştığı tarihten itibaren başlamaktadır. Yani alım yapan kurum evrakı geç gönderirse süreler uzamaktadır.

Yönetmelikte iş günü denildiği için hafta sonları da dahil edildiğinde güvenlik soruşturması 80 güne, arşiv araştırması 40 güne kadar uzayabilir. Özetle güvenlik soruşturması bir kaç ay sürebilmektedir. Ancak bu süreler azami süredir yani çok daha erken de sonuçlanabilir.

Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması kaç gün sürer sorusuna en çok 40 gün ve 80 gün diyebiliriz.

Ancak güvenlik soruşturması süresi uzayabilmektedir. Çok sayıda kişiye güvenlik soruşturması yapılması, alım yapan kurumun önemi, iş yoğunluğu gibi nedenler buna örnek verilebilir.

Güvenlik Soruşturması Ne Zaman Biter?

Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının ne zaman biteceği Polis/Jandarma/MİT den gelen raporun alım yapan kurum tarafından değerlendirilmesine bağlıdır.

Bu nedenle güvenlik soruşturmasının bitmesi ve sonuçlanması birkaç ay sürebilmektedir. (80 gün + Kurumun Değerlendirmesi)

Bu süreler geçmesine rağmen hala sonuç açıklanmadıysa mutlaka kuruma yazılı bir dilekçe ile başvuru yapılmalı ve sonuç öğrenilmeye çalışılmalıdır.

Özel Güvenlik Soruşturması Ne Kadar Sürer?

Özel güvenlik personelinin güvenlik soruşturması en geç 60 iş günü, arşiv araştırması en geç 30 iş günü içinde sonuçlandırılmalıdır.

Yönetmelikte iş günü denildiği için hafta sonları da dahil edildiğinde güvenlik soruşturması 80 güne, arşiv araştırması 40 güne kadar uzayabilir.

Ancak iş yoğunluğu nedeniyle bu süreler uzayabilir.

Valilikler tarafından bu işlemler yürütülmekte olup buna ilişkin ilgilere tebligat yapılmaktadır. Bu süreler geçmesine rağmen hala sonuç açıklanmadıysa mutlaka kuruma yazılı bir dilekçe ile başvuru yapılmalı ve sonuç öğrenilmeye çalışılmalıdır.

Araştırma Görevlisi Güvenlik Soruşturması Ne Kadar Sürer?

Araştırma görevlisi ve akademik personelin güvenlik soruşturması en geç 60 iş günü, arşiv araştırması en geç 30 iş günü içinde sonuçlandırılmalıdır.

Yönetmelikte iş günü denildiği için hafta sonları da dahil edildiğinde güvenlik soruşturması 80 güne, arşiv araştırması 40 güne kadar uzayabilir.

Ancak iş yoğunluğu nedeniyle bu süreler uzayabilir.

Rektörlük tarafından bu işlemler yürütülmekte olup buna ilişkin ilgilere tebligat yapılmaktadır. Bu süreler geçmesine rağmen hala sonuç açıklanmadıysa mutlaka kuruma yazılı bir dilekçe ile başvuru yapılmalı ve sonuç öğrenilmeye çalışılmalıdır.

Sağlık Bakanlığı / Hemşirelik Güvenlik Soruşturması Ne Kadar Sürer?

Sağlık Bakanlığı güvenlik soruşturması, hemşire, doktor, sağlık memuru gibi personelin güvenlik soruşturması en geç 60 iş günü, arşiv araştırması en geç 30 iş günü içinde sonuçlandırılmalıdır.

Yönetmelikte iş günü denildiği için hafta sonları da dahil edildiğinde güvenlik soruşturması 80 güne, arşiv araştırması 40 güne kadar uzayabilir.

Ancak iş yoğunluğu nedeniyle bu süreler uzayabilir.

Sağlık Bakanlığı tarafından bu işlemler yürütülmekte olup buna ilişkin ilgilere tebligat yapılmaktadır. Bu süreler geçmesine rağmen hala sonuç açıklanmadıysa mutlaka kuruma yazılı bir dilekçe ile başvuru yapılmalı ve sonuç öğrenilmeye çalışılmalıdır.

Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) Öğretmen Güvenlik Soruşturması Ne Kadar Sürer?

Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) öğretmen atamalarında güvenlik soruşturması en geç 60 iş günü, arşiv araştırması en geç 30 iş günü içinde sonuçlandırılmalıdır.

Yönetmelikte iş günü denildiği için hafta sonları da dahil edildiğinde güvenlik soruşturması 80 güne, arşiv araştırması 40 güne kadar uzayabilir.

Ancak iş yoğunluğu nedeniyle bu süreler uzayabilir.

Milli Eğitim Bakanlığı tarafından bu işlemler yürütülmekte olup buna ilişkin ilgilere tebligat yapılmaktadır. Bu süreler geçmesine rağmen hala sonuç açıklanmadıysa mutlaka kuruma yazılı bir dilekçe ile başvuru yapılmalı ve sonuç öğrenilmeye çalışılmalıdır.

Deniz Kuvvetleri Güvenlik Soruşturması Ne Kadar Sürer?

Deniz Kuvvetleri subay, astsubaylık, uzman erbaş, uzman çavuş alımları ve diğer personel için güvenlik soruşturması en geç 60 iş günü, arşiv araştırması en geç 30 iş günü içinde sonuçlandırılmalıdır.

Yönetmelikte iş günü denildiği için hafta sonları da dahil edildiğinde güvenlik soruşturması 80 güne, arşiv araştırması 40 güne kadar uzayabilir.

Ancak iş yoğunluğu nedeniyle bu süreler uzayabilir.

Milli Savunma Bakanlığı tarafından bu işlemler yürütülmekte olup buna ilişkin ilgilere tebligat yapılmaktadır. Bu süreler geçmesine rağmen hala sonuç açıklanmadıysa mutlaka kuruma yazılı bir dilekçe ile başvuru yapılmalı ve sonuç öğrenilmeye çalışılmalıdır.

Kara Kuvvetleri Güvenlik Soruşturması Ne Kadar Sürer?

Kara Kuvvetleri subay, astsubaylık, uzman erbaş, uzman çavuş alımları ve diğer personel için güvenlik soruşturması en geç 60 iş günü, arşiv araştırması en geç 30 iş günü içinde sonuçlandırılmalıdır.

Yönetmelikte iş günü denildiği için hafta sonları da dahil edildiğinde güvenlik soruşturması 80 güne, arşiv araştırması 40 güne kadar uzayabilir.

Ancak iş yoğunluğu nedeniyle bu süreler uzayabilir.

Milli Savunma Bakanlığı tarafından bu işlemler yürütülmekte olup buna ilişkin ilgilere tebligat yapılmaktadır. Bu süreler geçmesine rağmen hala sonuç açıklanmadıysa mutlaka kuruma yazılı bir dilekçe ile başvuru yapılmalı ve sonuç öğrenilmeye çalışılmalıdır.

Hava Kuvvetleri Güvenlik Soruşturması Ne Kadar Sürer?

Hava Kuvvetleri subay, astsubaylık, uzman erbaş, uzman çavuş alımları ve diğer personel için güvenlik soruşturması en geç 60 iş günü, arşiv araştırması en geç 30 iş günü içinde sonuçlandırılmalıdır.

Yönetmelikte iş günü denildiği için hafta sonları da dahil edildiğinde güvenlik soruşturması 80 güne, arşiv araştırması 40 güne kadar uzayabilir.

Ancak iş yoğunluğu nedeniyle bu süreler uzayabilir.

Milli Savunma Bakanlığı tarafından bu işlemler yürütülmekte olup buna ilişkin ilgilere tebligat yapılmaktadır. Bu süreler geçmesine rağmen hala sonuç açıklanmadıysa mutlaka kuruma yazılı bir dilekçe ile başvuru yapılmalı ve sonuç öğrenilmeye çalışılmalıdır.

Jandarma Güvenlik Soruşturması Ne Kadar Sürer?

Jandarma uzman erbaş, uzman çavuş alımları ve diğer personel için güvenlik soruşturması en geç 60 iş günü, arşiv araştırması en geç 30 iş günü içinde sonuçlandırılmalıdır.

Yönetmelikte iş günü denildiği için hafta sonları da dahil edildiğinde güvenlik soruşturması 80 güne, arşiv araştırması 40 güne kadar uzayabilir.

Ancak iş yoğunluğu nedeniyle bu süreler uzayabilir.

İçişleri Bakanlığı tarafından bu işlemler yürütülmekte olup buna ilişkin ilgilere tebligat yapılmaktadır. Bu süreler geçmesine rağmen hala sonuç açıklanmadıysa mutlaka kuruma yazılı bir dilekçe ile başvuru yapılmalı ve sonuç öğrenilmeye çalışılmalıdır.

Sahil Güvenlik Güvenlik Soruşturması Ne Kadar Sürer?

Sahil Güvenlik Komutanlığı subay, astsubaylık alımları ve diğer personel için güvenlik soruşturması en geç 60 iş günü, arşiv araştırması en geç 30 iş günü içinde sonuçlandırılmalıdır.

Yönetmelikte iş günü denildiği için hafta sonları da dahil edildiğinde güvenlik soruşturması 80 güne, arşiv araştırması 40 güne kadar uzayabilir.

Ancak iş yoğunluğu nedeniyle bu süreler uzayabilir.

İçişleri Bakanlığı tarafından bu işlemler yürütülmekte olup buna ilişkin ilgilere tebligat yapılmaktadır. Bu süreler geçmesine rağmen hala sonuç açıklanmadıysa mutlaka kuruma yazılı bir dilekçe ile başvuru yapılmalı ve sonuç öğrenilmeye çalışılmalıdır.

TÜBİTAK Güvenlik Soruşturması Ne Kadar Sürer?

TÜBİTAK uzman yardımcısı, mühendis ve diğer personel için güvenlik soruşturması en geç 60 iş günü, arşiv araştırması en geç 30 iş günü içinde sonuçlandırılmalıdır.

Yönetmelikte iş günü denildiği için hafta sonları da dahil edildiğinde güvenlik soruşturması 80 güne, arşiv araştırması 40 güne kadar uzayabilir.

Ancak iş yoğunluğu nedeniyle bu süreler uzayabilir.

TÜBİTAK tarafından bu işlemler yürütülmekte olup buna ilişkin ilgilere tebligat yapılmaktadır. Bu süreler geçmesine rağmen hala sonuç açıklanmadıysa mutlaka kuruma yazılı bir dilekçe ile başvuru yapılmalı ve sonuç öğrenilmeye çalışılmalıdır.

Güvenlik Soruşturması Sonuç Öğrenme

Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının sonucunu öğrenme ancak alım yapan kurumun yapacağı tebligat ile mümkündür.

Uygulamada kamu kurumları güvenlik soruşturması olumsuz ise atama yapmamakta var olan atamayı iptal etmekte ve bu durumu ilgiliye tebliğ etmektedir.

Güvenlik Soruşturması Sorgulama

Güvenlik soruşturması sorgulama için maalesef herhangi bir veri tabanı ya da resmi bir bilgi edinme yolu bulunmamaktadır.

Bu nedenle güvenlik soruşturması sonucu ancak başvurulan kamu kurumundan öğrenilebilir.

Atama yapılmaması halinde güvenlik soruşturmasının olumsuz olduğu tahmin edilebilir.

Güvenlik soruşturması takip için belki ilgili kolluk makamlarıyla temas kurulabilir ama buradan alınacak bilginin ne kadar güvenilir olacağı bilinemez, çünkü nihai kararı alım yapacak kurum vermektedir.

Güvenlik soruşturması sonucunun nasıl ve nereden öğrenileceği konusunda ülkemizde resmi bir başvuru kanalı ve muhatap olmadığı için bilgi edinme hakkı çerçevesinde alım yapan kuruma başvuru yapmaktan başka yol şimdilik yoktur.

Ülkemizde güvenlik soruşturması sonucu sorgulama ve güvenlik soruşturması hakkında bilgi almak için vatandaşların etkin bir şekilde bilgilendirilmesi gerekmektedir.

Şu anda bu süreç gizli bir şekilde yürütülmektedir. Bu durum ise hak arama hürriyetini kısıtlamaktadır.

SONUÇ OLARAK; Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması konusu uzmanlık gerektiren bir mesele olup bu konuda yaşanacak bir olumsuzluk halinde idare mahkemesinde dava açmak üzere Ankara İdare Hukuku Avukatından destek ve bilgi alınabilir.

Güvenlik soruşturması bittiğini nasıl anlarız?

Özel güvenlik soruşturmasında nelere bakılır?

Özel güvenlik güvenlik soruşturması neden uzun sürer?

Özel güvenlik soruşturması ne zaman başlar?