TEMEL YAŞAM DESTEĞİSolunum ve kalp durması nedir?Solunum durması: Solunum hareketlerinin durması nedeniyle vücudun yaşamak için ihtiyacıolan oksijenden yoksun kalmasıdır. Hemen yapay solunuma başlanmaz ise bir süre sonra kalpdurması meydana gelir. Show
Kalp durması: Bilinci kapalı kişide kalp atımının olmaması durumudur. Kalp durmasına en kısasürede müdahale edilmezse dokuların oksijenlenmesi bozulacağı için beyin hasarı oluşur. Kişide solunumun olmaması, bilincin kapalı olması, hiç hareket etmemesi ve uyaranlara cevapvermemesi kalp durmasının belirtisidir. Temel Yaşam Desteği nedir? Yaşam kurtarmak amacı ile hava yolu açıklığı sağlandıktan sonra, solunumu ve / veya kalbidurmuş kişiye yapay solunum ile akciğerlerine oksijen gitmesini, dış kalp masajı ile de kalptenkan pompalanmasını sağlamak üzere yapılan ilaçsız müdahalelerdir. Hava yolunu açmak için baş geri çene yukarı pozisyonu nasıl verilir? Bilinci kapalı bütün hasta / yaralılarda solunum yolu kontrol edilmelidir. Çünkü dil geriyekayabilir ya da herhangi bir yabancı madde solunum yolunu tıkayabilir. Önce ağız içine gözlebakılır, eğer yabancı cisim var ise çıkarıldıktan sonra hastaya baş geri çene yukarı pozisyonu verilir. Bunun için; Bir el alına yerleştirilir, Diğer elin iki parmağı çene kemiğinin üzerine yerleştirilir, Alından bastırılıp, çeneden kaldırılarak baş geriye doğru itilir, Böylece dil yerinden oynatılarak hava yolu açıklığı sağlanmış olur. Yapay solunum nasıl yapılır? Hasta / yaralının hava yolu açıldıktan sonra, solunum Bak-Dinle-Hisset yöntemi ile değerlendirilir, Normal solunum yoksa (solunum yoksa veya yetersiz ve düzensiz ise) hemen yapay solunuma başlanır. YETİŞKİNLERDE DIŞ KALP MASAJI VE YAPAY SOLUNUMUN BİRLİKTE UYGULANMASI1- Kendisinin ve hasta/yaralının güvenliğinden emin olunur, 2- Hasta / yaralının omuzlarına dokunup “iyi misiniz?” diye sorularak bilinci kontrol edilir; eğer bilinci yok ise: 3- Çevreden yüksek sesle yardım çağrılır; 112 aratılır; 4- Hasta / yaralı sert bir zemin üzerine sırt üstü yatırılır, 5- Hasta / yaralının yanına diz çökülür, 6- Hasta / yaralının boynunu ve göğsünü saran giysiler açılır, 7- Hasta / yaralının ağız içi kontrol edilir; görünen yabancı cisim var ise çıkartılır, 8- Hava yolunu açmak için bir el hasta / yaralının alnına, diğer elin iki parmağı çene kemiğininüzerine yerleştirilir, 9- Çene kemiğinin uzun kenarı yere dik gelecek şekilde alından bastırılıp, çeneden kaldırılarakbaş geriye doğru itilir; hastaya baş geri çene yukarı pozisyonu verilir, 10- Hasta / yaralının solunum yapıp yapmadığı bak-dinle-hisset yöntemiyle 10 saniye süre ile kontrol edilir: Göğüs kafesinin solunum hareketlerine bakılır, Eğilip, kulağını hastanın ağzına yaklaştırarak solunum dinlenirken diğer el göğüsün üzerine hafifçe yerleştirilerek hissedilir. 11- Hasta / yaralının solunumu yok ise, 12- Çevrede başka kimse yok ve ilkyardımcı yalnız ise, kendisi 112’yi arar, 13- Kalp basısı uygulamak için göğüs kemiğinin alt ve üst ucu tespit edilerek alt yarısına bir elin topuğu yerleştirilir, 14- Diğer el bu elin üzerine yerleştirilir, 15- Her iki elin parmakları birbirine kenetlenir, 16- Ellerin parmakları göğüs kafesiyle temas ettirilmeden, dirsekler bükülmeden, göğüs kemiği üzerine vücuda dik olacak şekilde tutulur, 17- Göğüs kemiği 5 cm aşağı inecek şekilde ( yandan bakıldığında göğüs yüksekliğinin 1/3’ü kadar) 30 kalp basısı uygulanır, bu işlemin hızı dakikada 100 bası olacak şekilde ayarlanır, 18- Baş geri çene yukarı pozisyonu tekrar verilerek hava yolu açıklığı sağlanır, 19- Alnın üzerine konulan elin baş ve işaret parmağını kullanarak hasta / yaralının burnu Bilinci kapanmış kişide solukyolunun dil ile tıkanması Baş mümkün olduğunca geriye yatırılır kapatılır, 20- Normal bir soluk alınır, baş geri çene yukarı pozisyonunda iken hasta/yaralının ağzını içinealacak şekilde ağız yerleştirilir, 21- Hasta / yaralının göğsünü yükseltmeye yarayacak kadar her biri 1 saniye süren 2 nefes verilir,havanın geriye çıkması için zaman verilir, 22- Hasta / yaralıya 30 kalp masajından sonra 2 solunum yaptırılır, (30;2) 23- Temel yaşam desteğine hasta/yaralının yaşamsal refleksleri veya tıbbi yardım gelene kadarkesintisiz devam edilir.
« Teorik Yazılar Acil durumlarda havayolu sağlanması ve yönetimiYrd. Doç. Dr. Önder TOMRUK Giriş Kalp durmasının ilk dakikalarında doku hipoksisi gelişir. Akut solunum yetmezliği olan hastalarda veya kardiyopulmoner arrest durumunda, bazı teknikler veya yardımcı cihazlar kullanılarak havayolu açılmalı ve oksijenizasyon sağlanmalı ve özellikle yaşamsal önemi olan beyin ve kalbin oksijen ihtiyacı karşılanmalıdır. Havayolu sağlanmasının çeşitli yöntemleri vardır. Bunlar; pozisyon verme, oral-nasal airway cihazı kullanma, laringeal maske airway ve özafagotrakeal kombitüp kullanma veya endotrakeal entübasyon sağlanması gibi yöntemlerdir. Havayolu açıklığını sağlayan teknikler ile kişinin oksijenizasyonu yanında, salgıların kontrolü, aspirasyondan koruma ve resüsitasyonda kullanılan bazı ilaçların havayolundan verilmesi de sağlanabilir. Havayolunun açılması Malzemesiz Havayolu Teknikleri: Çene İtme Manevrası: Havayolu Tıkanıklığını Tanıma: Basit Malzemeli Havayolu Sağlama Teknikleri: Orofaringeal Havayolu:
Tablo 1: Orofaringeal Havayolu Boyutları Nazofaringeal Havayolu: Şekil 5: Nazofaringeal Havayolu İleri Havayolu Teknikleri Endotrakeal entübasyon için malzemelerimiz hazır olmalı ve deneyimli personel tarafından yapılmalıdır. Gerekli malzemeler; 1. Laringoskop ve uygun boyda palası (Düz veya eğri) Orotrakeal Entübasyon:
Şekil 6: Endotrakeal tüpün ses telleri arasından geçirilmesi Endotrakeal tüpün yerini doğrulamak için; Nazotrakeal Entübasyon: Alternatif Havayolu
Teknikleri Şekil 7: Özafagotrakeal Kombitüp, Özafagus yerleşimi Trakea yerleşimi Laringeal Maske Havayolu (LMA): Şekil 10: Laringeal maske havayolu ve takılması Cerrahi Havayolu Teknikleri İğne Krikotiroidotomi: Cerrahi Krikotiroidotomi: Teşekkür Kaynaklar: Ilk yardım sırasında solunum yolu açıklığı hangi pozisyonda olmalı?Hava yolu açıklığı sağlanırken hasta/yaralı baş, boyun, gövde ekseni düz olacak şekilde yatırılmalıdır. Bilinç kaybı belirlenmiş kişide; ağız içine önce göz ile bakılmalı, eğer yabancı cisim var ise işaret parmağı yandan ağız içine sokularak cisim çıkartılmalıdır.
Hava yolunu açmak için hangi pozisyon verilir?Hava yolunu açmak için Baş-Çene pozisyonu nasıl verilir? Bilinci kapalı bütün hasta/yaralılarda solunum yolu kontrol edilmelidir. Çünkü dil geriye kayabilir yada herhangi bir yabancı ( kum ,toprak , diş protezi v.b.) madde solunum yolunu tıkayabilir. Baş-çene pozisyonu verilir.
Hava yolu açıklığı ne demek?Hasta veya yaralının ağız içinde bir cisim olup olmadığı kontrol edilir. Eğer ağız içinde bir cisim varsa çengel ya da cımbız yöntemiyle çıkartılır. Bilinci olmayan kişilerin dili arkaya düşüp hava yolunu tıkayabileceğinden baş geriye çekilip çene ileri doğru itilerek hava yolu açıklığı sağlanmış olur.
Hava yolu tıkanıklığında ilk yardım nasıl yapılır?Çıkmadıysa başı gövdesinden aşağıda olacak sırtüstü şekilde tutulur, 5 kez iki parmakla göğüs kemiğinin alt kısmından karnın üs kısmına baskı uygulanır, Yabancı cisim çıkana kadar devam edilir, Tıbbi yardım istenir (112).
|