Kurban hissesine adak ve akika niyetiyle girilir mi

Q: Kurban keserken Akikaya niyet edilir mi?

Allaha verilen nimetlerden dolayı şükür amaçlı her yıl kurban kesilmektedir. Akika kurbanı, sadece bayram sürecinde değil farklı niyetlerle de kesilebilir.

Q: Adak kurbanı keserken nasıl niyet edilir?

Bir dileğin gerçekleşmesi için Allaha söz verip kurban kesmeyi vaad etmek demektir. Örnek verecek olursak: Şu işi bir halledeyim adak kesmeye niyet ettim.” denildiği durumda kişi dilden adağa niyet etmiştir. Er ya da geç istediği durum gerçek olursa, adak kesmesi dinen gereklidir.

Yazılı Fetva

İçindekiler Show

Cevap metni
Kurban keserken Akikaya niyet edilir mi?
Adak kurbanı kurban niyetine kesilir mi?
Bir kurbana iki niyet olur mu?
Adak kurbanı keserken nasıl niyet edilir?

Selamünaleyküm
1-)Adak ve akika kurbanları kurban bayramı günlerinde kesilir mi?
2.)7 hisseli büyük baş bir hayvanda bir kısmının kurban bir kısmının adak niyetiyle kestikleri kurban geçerli mi? 5 kurban hissesi 2 adak hissesi gibi.
3.) Adağı olan 7 kişi ayrı ayrı koyun veya keçi almak yerine bir araya gelip bir inek alıp bir seferde adaklarını yerine getirebilir mi?
4.) Kişi farklı iki ayrı yerde birer hisse alıp iki kurban kesebilir mi? Yoksa biri mi geçerlidir? Eğer böyle ise böyle bir durum diğer hisse sahipleri açısından kurbanlarının sıhhatine zarar verir mi?
5.) 7 hisseden 1 hisseyi kendilerine kurban vacip olmayan bir grubun almasında kurbanın sıhhati açısından sakınca var mıdır? Örneğin bir hisse 400 TL, 20 kişi bir araya gelip kişi başı 20 TL toplayıp 400 TL biriktirip bir hisse alırlarsa kendilerine kurban vacip olan 6 kişinin kurbanlarına zarar verir mi? Şimdiden Allah razı olsun.

Selamünaleyküm.
1- Her ikisinin de kurban günlerinde kesilmesinde bir sakınca yoktur. Fazilet farkı da yoktur.
2- Yedi hisseden birinin veya bir kaçının Allah için kesilen herhangi bir kurban olmasında sakınca yoktur.
3- Yedi kişinin adaklarını birleştirip bir büyük baş kesmelerinde sakınca yoktur.
4- Bir kişinin biri farz olan diğeri de sevap maksatlı olan iki veya daha fazla hisselere, aynı hayvanda ya da farklı hayvanlarda girmesinde sakınca yoktur.
5- Böyle bir biriktirme ile kurban olmaz. Diğer hisselere zarar vermeyeceği söylenebilir ama işin doğru olmadığı aşikârdır.

Soru

Kurban bayramında Akika ile kurban niyetine birlikte niyet etmek geçerli olur mu?
Bu Akika kurbanı geçerli olur mu yoksa olmaz mı?
Sünnete en yakın amellerin tercihli olanlarını açıklamada bana yardım eder misiniz?

Cevap metni

Allah’a hamd olsun.

Fakihler bu meselede iki görüş ayrılığına varmışlardır:

Birinci görüş:

Kurban bayramında kesilen kurban, Akika kurbanının yerine de geçer. Hasan Basri, Muhammed b. Sîrîn ve Katâde bu görüştedirler.Bu aynı zamanda Hanefî mezhebinin görüşüdür. Bu, İmam Ahmed'in iki görüşünden de birisidir.

Bu görüşteki âlimler, bu meseleyi, Cuma namazı ile bayram namazının aynı güne denk gelmesi gibi görmüşlerdir.Buna göre Cuma namazı ile bayram namazı aynı güne denk gelirse, iki namazdan birisi diğerinin yerine geçer. Zirâ bayram namazı ile Cuma namazı, rekat sayısı, hutbe ve kıraatın açıktan olması gibi aynı özelliklerde birleşmiştir. Burada da durum aynıdır o da kurbanın kesimidir.

Bu görüşteki âlimler yine şöyle demişlerdir:

Örneğin bir müslümanın, (mescide girdikten sonra) Tehiyyetu'l-mescid (mescidi selamlama namazı) ile vaktin sünnetine birlikte niyet ederek iki rekat namaz kılması gibi.

İkinci görüş:

Kurban bayramında kesilen kurban, Akika kurbanının yerine geçmez. Bu, Mâlikilerin ve Şâfiîlerin görüşüdür. İmam Ahmed'in de diğer görüşü bu doğrultudadır.

Bu görüşteki âlimler şöyle demişlerdir:

Kurban bayramında kesilen kurban ile Akika kurbanı iki ayrı sebepten dolayı kesilen iki kurbandır. Dolayısıyla biri diğerinin yerine geçmez.

Örneğin Temettu' kurbanı ile cezâ kurbanı birleşmiş olsa, biri diğerinin yerine geçmez.

Bu görüşteki âlimler yine şöyle demişlerdir:

Kurban bayramında kesilen kurban ile Akika kurbanından maksat; her birinin kanının ayrı akıtılmasıdır.Çünkü her biri ayrı bir ibâdettir ve kanın akıtılması kastedilmiştir. Dolayısıyla biri diğerinin yerine geçmez.

Şâfiî âlimi İbn-i Hacer el-Mekkî'ye -Allah ona rahmet etsin-:

"Kurban bayramı günlerinde bir koyun hem kurban, hem de Akika niyetine kesilirse, ikisinin de yerine geçer mi, geçmez mi? Diye sorulmuş, bunun üzerine o şöyle cevap vermiştir:

"Ashâbımızın (Şâfiîlerin) sözlerinin delâlet ettiği ve yıllardır üzerinde olduğumuz görüş, iki kurbanının birbirine dâhil edilemeyeceği şeklindedir. Çünkü Kurban bayramında kesilen kurban ile Akika kurbanının her birisi, ayrı ayrı sünnetlerdir ve birisinin sebebi, diğerinin sebebinden farklıdır. Birisinin maksadı, diğerinin maksadından farklıdır. Zirâ Kurban bayramında kesilen kurban, nefis (can) için bir fidyedir. Akika kurbanı ise, çocuk için fidyedir.Çünkü çocuğun gelişmesi, düzelmesi, anne ve babasına itaatkâr olması ve şefaat etmeyi ümit etmek, Akika kurbanı vesilesiyle olur. Kurban bayramında kesilen kurban ile Akika kurbanını birleştirmek, her birisi için var olan maksat ve gâyeyi boşa çıkarmak demektir. Dolayısıyla böyle söylemek mümkün değildir. Bunun benzeri; Cuma namazı için boy abdesti alma sünneti ile bayram namazı için boy abdesti alma sünneti gibidir. Yine, öğle namazının sünneti ile ikindi namazının sünneti gibidir.

Tehiyyetu'l-mescid gibi namazlara gelince, haddizatında bu namaz kastedilmemiştir. Aksine mescidin kutsallığının çiğnenmemesi içindir. Bu da başka bir namazı kılmakla mümkün olur.

Tıpkı Pazartesi günü orucu gibi.Çünkü bundan maksat; bu güne has olan orucu ihyâ etmektir.Bu ise, bu güne denk gelen bir orucu tutmakla mümkün olur.

Kurban bayramında kesilen kurban ile Akika kurbanına gelince, açıkça belli olduğu gibi yukarıda zikrettiğim şekildedir." ("el-Fetâvâ el-Fıkhiyye"; c: 4, s: 256)

Bana göre -yine en iyisini Allah Teâlâ bilir-, Akika kurbanı ile Kurban bayramında kesilen kurbanın niyetine bir kurban kesilmesi yeterlidir.

Nitekim değerli âlim Muhammed b. İbrahim -Allah ona rahmet etsin- de bu görüşü tercih etmiştir.

Bu meselenin câiz olduğuna dâir değerli âlim Muhammed b. İbrahim'in görüşü ile diğer nakilleri, (106630) nolu sorunun cevabında zikretmiştik.

Allah Teâlâ en iyi bilendir.

Kurban keserken Akikaya niyet edilir mi?

Allah'a verilen nimetlerden dolayı şükür amaçlı her yıl kurban kesilmektedir. Akika kurbanı, sadece bayram sürecinde değil farklı niyetlerle de kesilebilir.

Adak kurbanı kurban niyetine kesilir mi?

Kişiler adak adadığını durumda mutlaka bir hayvan kesmek zorunda olacağından dolayı adak gerçekleştikten kısa süre içerisinde bu kurbanlık kesim işini yapması daha uygun olmaktadır. Kurban Bayramı'nda ise maddi güce sahip olan kişiler kurban kesmekle yükümlü olduğundan dolayı da kurban kesimi yapılabilir.

Bir kurbana iki niyet olur mu?

Niyette aslolan kalbin niyetidir, dil ile açıkça söylenmesi gerekmez. Kurbanda niyetin bu önemi sebebiyledir ki, Hanefî mezhebinde ortaklaşa kesilen kurbana bütün ortakların ibadet niyeti ile katılmaları şarttır. Ortaklardan birinin sadece et elde etme niyetiyle iştiraki diğerlerinin kurbanını geçersiz kılar.

Adak kurbanı keserken nasıl niyet edilir?

Bir dileğin gerçekleşmesi için Allah'a söz verip kurban kesmeyi vaad etmek demektir. Örnek verecek olursak: “Şu işi bir halledeyim adak kesmeye niyet ettim.” denildiği durumda kişi dilden adağa niyet etmiştir. Er ya da geç istediği durum gerçek olursa, adak kesmesi dinen gereklidir.