En son milletvekili seçimi ne zaman yapıldı

TBMM - COŞKUN ERGÜL

Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulunda, 24 Haziran 2018 tarihinde yapılacak cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçiminde uygulanacak hükümleri içeren anayasa değişikliğine ilişkin teklif, bugün görüşülecek.

AK Parti İstanbul Milletvekili Mustafa Şentop ile MHP Konya Milletvekili Mustafa Kalaycı'nın imzasını taşıyan, Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi ile yurt dışında yaşayan vatandaşların seçimde, cumhurbaşkanının birinci turda seçilememesi halinde yapılacak ikinci turda da oy kullanabilmesi amacıyla ilgili kanunda değişiklik yapılıyor.

Buna göre, yurt dışındaki vatandaşlar, Türkiye'deki oy verme gününden önceki üçüncü güne kadar sandığa gidebilecek.

Teklifle, yurt dışındaki seçmenlerin randevu ile oy kullanması usulünden vazgeçiliyor. Bunun yerine, yurt dışında yaşayan seçmenlerin Yüksek Seçim Kurulu (YSK) tarafından belirlenen oy verme günlerinden, kendilerine uygun olan herhangi bir günde oy vermelerine imkan sağlanıyor.

Hem cumhurbaşkanı hem milletvekili adayı olamayacak

Bir kimse aynı zamanda, hem cumhurbaşkanı adayı hem de milletvekili adayı olamayacak ve aday gösterilemeyecek.

Cumhurbaşkanı ve TBMM seçimleri beş yılda bir aynı günde yapılacak.

Cumhurbaşkanı ve TBMM'nin görev sürelerinin dolmasından önceki son pazar günü oy verme günü olacak. Görev süresi, birlikte yapılan bir önceki seçim tarihi esas alınarak belirlenecek. Oy verme gününden geriye doğru hesaplanacak 60 günlük sürenin ilk günü seçimin başlangıç tarihi olacak.

Seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde bu karar 48 saat içinde Resmi Gazete'de yayımlanarak ilan olunacak. Bu kararın verildiği günden sonra gelen 60. günü takip eden ilk pazar günü cumhurbaşkanı ile TBMM genel seçimi birlikte yapılacak.

Genel oyla yapılacak seçimde, geçerli oyların salt çoğunluğunu alan aday cumhurbaşkanı seçilecek. 24 Haziran 2018 tarihinde yapılacak ilk oylamada bu çoğunluk sağlanamazsa, bu oylamayı izleyen ikinci pazar günü olan 8 Temmuz 2018'de ikinci oylama yapılacak. Bu oylamaya ilk oylamada en çok oy alan iki aday katılacak ve geçerli oyların çoğunluğunu alan aday cumhurbaşkanı seçilecek.

Adayların ikinci oylamaya katılamaması

İkinci oylamaya katılmaya hak kazanan adaylardan birinin seçime katılmaması halinde; ikinci oylama, boşalan adaylığın birinci oylamadaki sıraya göre ikame edilmesi suretiyle yapılacak ancak ikame, geçici sonuçların ilanını takip eden gün saat 17.00’ye kadar yapılabilecek.

Cumhurbaşkanı seçilenin varsa TBMM üyeliği sona erecek. Cumhurbaşkanlığına, siyasi parti grupları, en son yapılan milletvekili genel seçiminde toplam geçerli oyların tek başına veya birlikte en az yüzde 5'ini alan siyasi partiler ya da en az 100 bin seçmen aday gösterebilecek.

Teklifle, siyasi partilerin cumhurbaşkanı adaylarını nasıl gösterebilecekleri belirleniyor.

Buna göre, TBMM'de grubu bulunan siyasi partiler grup kararıyla, diğer siyasi partiler ise tüzüklerinde gösterilen yetkili organlarının kararıyla cumhurbaşkanlığına aday gösterebilecek.

Bir kişiyi birden fazla siyasi parti grubu veya siyasi parti aday gösterebilecek.

Cumhurbaşkanlığına seçmenlerin aday göstermesi

Teklifle, Anayasa değişikliği ile hukuk sistemine yeni getirilen, cumhurbaşkanlığına seçmenler tarafından aday gösterilmesinin usul ve esaslar belirleniyor.

Süreç, seçmenlerce aday gösterilmek isteyen kişinin YSK'ye başvurmasıyla başlayacak.

Seçmenlerce aday gösterilmek istenen kişi, kimlik ve açık adres bilgilerini içeren başvuru dilekçesi ve seçilme yeterliliğine ilişkin belgeler ile 131 bin 600 lirayı maliye veznesine yatırdığı dair makbuzla YSK'ye bizzat başvuracak.

Seçmenler, adaylık teklifi için kayıtlı oldukları ilçe seçim kuruluna bizzat başvuracak.

Milletvekili sayısı 550'den 600'e çıkarılacak. Milletvekili seçilebilme yaşı 25'ten 18'e indirilecek.

Teklif, bugün TBMM Genel Kurulunda görüşülecek.

Anadolu Ajansı web sitesinde, AA Haber Akış Sistemi (HAS) üzerinden abonelere sunulan haberler, özetlenerek yayımlanmaktadır. Abonelik için lütfen iletişime geçiniz.

M�LLETVEK�L� SE��M� KANUNU �LE BAZI KANUNLARDA

DE����KL�K YAPILMASINA DA�R KANUN

MADDE 1- 10/6/1983 tarihli ve 2839 say�l� Milletvekili Se�imi Kanununun 33 �nc� maddesinin birinci f�kras�nda yer alan �oylar�n %10�unu� ibaresi �oylar�n y�zde yedisini� �eklinde, ayn� f�kras� ile ���nc� f�kras�nda yer alan �y�zde onluk� ibareleri �y�zde yedilik� �eklinde de�i�tirilmi�tir.

MADDE 2- 2839 say�l� Kanunun 34 �nc� maddesinin birinci f�kras�nda yer alan �ittifaklar�n� ibaresi �ittifak� olu�turan partilerin� �eklinde de�i�tirilmi�, ���nc� f�kras�nda yer alan �, ittifaklar�n�, �ve ittifaklar�n� ve �, ittifaklara� ibareleri madde metninden ��kar�lm�� ve son f�kras� a�a��daki �ekilde de�i�tirilmi�tir.

��ttifak�n ald��� oy toplam� genel baraj� ge�ti�i takdirde, se�im �evrelerinde milletvekili hesab� ve da��l�m�, ittifak i�erisinde yer alan her bir partinin o se�im �evresinde alm�� oldu�u oy say�s� dikkate al�narak ���nc� f�kra h�k�mlerine g�re yap�l�r.�

MADDE 3- 22/4/1983 tarihli ve 2820 say�l� Siyasi Partiler Kanununun 36 nc� maddesinin birinci f�kras�nda yer alan �veya T�rkiye B�y�k Millet Meclisinde grubu bulunmas�� ibaresi madde metninden ��kar�lm�� ve maddeye a�a��daki f�kra eklenmi�tir.

�Se�ime kat�lma yeterlili�i elde eden parti, bu Kanunda �ng�r�len ve parti t�z���nde belirtilen s�reler i�inde birinci ve ikinci f�krada belirlenen te�kilatlanma yeter say�s� esas al�narak il�e, il ve b�y�k kongrelerini �st �ste iki defa yapmam�� ise se�ime kat�lma yeterlili�ini kaybeder.�

MADDE 4- 26/4/1961 tarihli ve 298 say�l� Se�imlerin Temel H�k�mleri ve Se�men K�t�kleri Hakk�nda Kanunun 14 �nc� maddesinin birinci f�kras�n�n (3) numaral� bendine �liste� ibaresinden sonra gelmek �zere �ve g�rme engelli se�menlerin kullanabilmesi i�in oy pusulalar�na uygun �ablon� ibaresi, (4) numaral� bendine �siyasi partilerin adlar�n�,� ibaresinden sonra gelmek �zere �(11) numaral� bentte belirlenen esaslar d�hilinde,� ibaresi eklenmi�, (11) numaral� bendinde yer alan �veya T�rkiye B�y�k Millet Meclisinde gruplar�n�n bulunmas�� ibaresi madde metninden ��kar�lm�� ve bendin ikinci paragraf�na birinci c�mlesinden sonra gelmek �zere a�a��daki c�mle eklenmi�tir.

�Se�ime kat�lma yeterlili�i elde eden parti, 22/4/1983 tarihli ve 2820 say�l� Siyasi Partiler Kanununda �ng�r�len ve parti t�z���nde belirtilen s�reler i�inde, bu bentte belirlenen te�kilatlanma yeter say�s� esas al�narak il�e, il ve b�y�k kongrelerini �st �ste iki defa yapmam�� ise se�ime kat�lma yeterlili�ini kaybeder.�

MADDE 5- 298 say�l� Kanunun 15 inci maddesinin birinci f�kras� a�a��daki �ekilde de�i�tirilmi� ve maddeye birinci f�kras�ndan sonra gelmek �zere a�a��daki f�kra eklenmi�tir.

��l se�im kurulu bir ba�kan ve iki as�l �ye ile iki yedek �yeden olu�ur. �l se�im kurulu ba�kan� ve as�l �yeleri ile yedek �yeleri, iki y�lda bir ocak ay�n�n son haftas�nda, il merkezinde g�rev yapan, k�nama veya daha a��r disiplin cezas� almam�� en az birinci s�n�fa ayr�lm�� ve birinci s�n�fa ayr�lma niteliklerini kaybetmemi� h�kimler aras�ndan, adli yarg� ilk derece mahkemesi adalet komisyonunca ad �ekme suretiyle tespit edilir. Ad �ekmede ilk ��kan h�kim ba�kan, sonraki iki h�kim as�l ve son ��kan iki h�kim yedek �ye olarak belirlenir. Ad �ekmeye kat�lacak h�kim say�s�n�n be�ten az olmas� durumunda, bu h�kimler aras�nda ad �ekme i�lemi yap�ld�ktan sonra eksik kalan as�l ve yedek �yeler en k�demli h�kimden ba�layarak belirlenir. Ad �ekmeye kat�lacak h�kimin bulunmamas� durumunda ise ba�kan ve as�l �yeler ile yedek �yeler en k�demli h�kimden ba�layarak belirlenir. Bu suretle kurulan il se�im kurulu iki y�l s�re ile g�rev yapar. H�kimlerin k�demi, 24/2/1983 tarihli ve 2802 say�l� H�kimler ve Savc�lar Kanununun 15 inci maddesine g�re belirlenir. Ancak, bu k�demin belirlenmesinde, k�nama veya daha a��r disiplin cezas� alm�� olanlar di�erlerinden k�demsiz say�l�rlar.�

��l se�im kurulu ba�kanl���n�n bo�almas� halinde as�l ve yedek �yelerden en k�demli h�kim, il se�im kuruluna ba�kanl�k eder. �l se�im kurulu �yeliklerinde bo�alma olmas� halinde ise birinci f�kradaki usulle bo�alan �yelik tamamlan�r.�

MADDE 6- 298 say�l� Kanunun 18 inci maddesinin birinci f�kras�n�n ikinci c�mlesi a�a��daki �ekilde de�i�tirilmi�, f�kraya ikinci c�mlesinden sonra gelmek �zere a�a��daki c�mle eklenmi� ve ikinci f�kras� a�a��daki �ekilde de�i�tirilmi�tir.

��l�elerde, il�ede g�rev yapan k�nama veya daha a��r disiplin cezas� almam�� en az birinci s�n�fa ayr�lm�� ve birinci s�n�fa ayr�lma niteliklerini kaybetmemi� h�kimler aras�ndan, merkez il�elerde ise ayn� nitelikleri haiz h�kimler aras�ndan adli yarg� ilk derece mahkemesi adalet komisyonunca ad �ekme suretiyle belirlenen h�kim, kurulun ba�kan�d�r.�

�Ad �ekmeye kat�lacak h�kimin bulunmamas� durumunda ise en k�demli h�kim kurulun ba�kan�d�r.�

��l�e ve merkez il�e se�im kurulu ba�kanl���n�n bo�almas� halinde, ba�kan birinci f�kradaki usule g�re belirlenir.�

MADDE 7- 298 say�l� Kanunun 23 �nc� maddesine be�inci f�kras�ndan sonra gelmek �zere a�a��daki f�kra eklenmi�tir.

�Sand�k kuruluna �ye bildirme hakk� olan bir parti; oluru olmadan ba�ka bir parti �yesini sand�k kurulu �yesi olarak g�steremez.�

MADDE 8- 298 say�l� Kanunun 33 �nc� maddesine a�a��daki f�kra eklenmi�tir.

�18/1/1984 tarihli ve 2972 say�l� Mahalli �dareler ile Mahalle Muhtarl�klar� ve �htiyar Heyetleri Se�imi Hakk�nda Kanun uyar�nca yap�lacak mahalli idareler genel se�iminde, birinci f�kra gere�ince yerle�im yeri adresine g�re olu�turulan se�imin ba�lang�� tarihinden �� ay �nceki se�men k�t��� �zerinden g�ncelleme i�lemleri yap�l�r.�

MADDE 9- 298 say�l� Kanunun 36 nc� maddesinin birinci f�kras�na birinci c�mlesinden sonra gelmek �zere a�a��daki c�mleler eklenmi�tir.

�K�t�k d�zenlemesi nedeniyle se�men hi�bir �ekilde oy kullanma hakk�ndan yoksun b�rak�lamaz. Adresi kapanm�� olmas� sebebiyle adres kay�t sisteminde g�r�nmeyenler, N�fus ve Vatanda�l�k ��leri Genel M�d�rl���n�n adres kay�t sisteminde bulunan en son ge�erli adres kay�t bilgileri kapsam�nda se�men k�t���ne kaydedilirler.�

MADDE 10- 298 say�l� Kanunun 40 �nc� maddesine a�a��daki f�kra eklenmi�tir.

�Muhtarl�k b�lgesi ask� listelerinin ask� s�resi i�inde, bir se�im �evresinden di�erine yap�lan se�men nakil istemleri hakk�nda il�e se�im kurulu ba�kan� taraf�ndan, itiraz �zerine veya nakil isteminin ��pheli bir giri�im oldu�u kanaatine var�lmas� �zerine resen yap�lacak ara�t�rma ve inceleme neticesinde, nakil isteminin kabul edilmemesi halinde se�men kayd� dondurulmaz ve bir �nce kay�tl� oldu�u adreste se�men kayd� devam eder.�

MADDE 11- 298 say�l� Kanunun;

a) 65 inci maddesinin ba�l��� �Bakanlara ili�kin yasaklar:� �eklinde de�i�tirilmi� ve maddenin birinci ve ikinci f�kralar�nda yer alan �Ba�bakan ve� ibareleri madde metninden ��kar�lm��t�r.

b) 66 nc� maddesinde yer alan �Ba�bakan,� ibaresi madde metninden ��kar�lm��t�r.

c) 155 inci maddesinin ba�l��� �Bakanlar�n yasaklara uymamalar�:� �eklinde de�i�tirilmi�tir.

MADDE 12- 298 say�l� Kanuna a�a��daki ge�ici madde eklenmi�tir.

�GE��C� MADDE 24- �l se�im kurulu ba�kan ve �yeleri ile il�e se�im kurulu ba�kanlar�, bu maddenin y�r�rl��e girmesinden itibaren �� ay i�inde, 15 inci ve 18 inci maddelerde bu maddeyi ihdas eden Kanunla yap�lan de�i�ikliklere g�re yeniden belirlenir. Bu �ekilde belirlenen ba�kan ve �yeler, �nceki ba�kan ve �yelerin g�rev s�resini tamamlar.�

MADDE 13- Bu Kanun yay�m� tarihinde y�r�rl��e girer.

MADDE 14- Bu Kanun h�k�mlerini Cumhurba�kan� y�r�t�r.

5/4/2022

28 dönem milletvekili seçimleri ne zaman?

2023 yılında hangi seçimler var?

Milletvekili genel seçimleri kaç yılda bir yapılır?

7 haziran 2015 de ne oldu?